8. Sınıf Paragraf Soruları Ve Cevap Anahtarı

PARAGRAF SORULARI VE YANITLARI

1.Aşağıdaki tümcelerle bir paragraf oluşturulduğunda,hangisi son tümce olur?

a) Hava henüz karanlıktı.

b) Odanın içine gecenin serinliği doldu.

c) Önce hoşa gidiyor,sonra üşütüyordu insanı.

d) Pencereyi ardına kadar açtım.



2. Yazarken kitapları bir yana bırakır,aklımdan çıkarırım;kendi gidişimi aksatırlar diye.Gerçekten de iyi yazarlar üstüme iyi abanır,yüreksiz ederler beni.Hani bir ressam varmış,horoz resimleri yaparmış da,uşaklarına atölyesine hiç horoz sokmamalarını tembih edermiş,ben de öyle…

Yazarın paragraftaki ressam gibi davranmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

a) Okumaya çok zaman ayırdığından yazılarını ihmal etmesi.

b) Uzun sürede kazandığı saygınlığını yitirme kaygısı.

c) Özgün eserler verememe korkusu.

d) Kendine gereğinden fazla güvenmesi.



3.”Ben insanın iş görme isteğini ve yaşama çabasını daima canlı tutmasını isterim.Ölüm,bahçeme fidanlarını dikerken bulmalı beni;ama ölüm korkusu,bahçemi yitirme korkusu içinde değil”diyen biri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez.?

a) Hayatı sevdiği


b) Telaşlı olduğu

c) Umutlu olduğu

d) Çalışkan olduğu



4. “ Yüksek düşüncelerin bayağı zevklerle bir arada bulunması mümkün değildir.Zevklerin bayağılığı düşüncenin asaletini zedeler.Düşünce alanında üst seviyede olduğunu sandığımız insanların zevklerinde basitlik ve bayağılık görüyorsak, o kimsenin fikri değerlendirmelerine de şüphe ile bakmak gerekir.O zaman görülecektir ki düşünce alanında da bu insan aldatıcı bir parlaklığa sahiptir.”

Paragrafta vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

a) Asil düşünceli insanlar her alanda kendisini geliştirirler.

b) Olgun bir insanda düşünce ve zevk birlikte gelişir.

c) Estetik duygusu gelişmiş insanlar zevk sahibidir.

d) Zevkli insanlar daha az hata yaparlar.



5. Geleneklerimize göre konuk kısmetiyle gelir.Ev sahibi olanlar ölçüsünde elinden geleni yapar.Bu arada dertler paylaşılır,anılar tazelenir,dostluklar pekiştirilir.Kısaca konuk ağırlamak Türk toplumunda dayanışmanın önemli bir göstergesidir.

Paragrafta konuk ağırlamanın hangi işlevi üzerinde durulmamıştır?

a) İnsan ilişkilerini güçlendirdiği

b) Özveri duygusunu geliştirdiği.

c) Sevgi ve saygı ortamı yarattığı.

d)Toplumsal gelişmeyi hızlandırdığı.



6. Gittikçe yalnızlaşıyorsunuz insan kardeşlerim

Ne bir ortak sevinciniz kaldı sizi çoğaltacak,

Ne bir dostunuz var acınızı alacak,

Unuttunuz nicedir paylaşmanın mutluluğunu

( Şükrü ERBAŞ)

Bu dörtlükte vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

a) Yaşamı anlamlı kılan dostluklardır.

b) Sorunlar azaldıkça mutluluk artar.

c) İnsan tek başına yaşayamaz.

d) Birlikte yaşamanın temelinde sevgi vardır.





7. Çağdaşlaşma denildiğinde,çağımızın özlemleri,gereksinimleri,akımları karşısında duyarlı ve hoşgörülü olmayı anlıyoruz.Çağdaş insan,çevresiyle,ülkesiyle hatta dünya ile birlikte yaşar;çevresinin sorunlarıyla yüklüdür ve huzursuzdur.Bu insanda mutluluk değerleri toplumsal ve evrenseldir.

Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi çağdaş insana uygun düşmez?

a) Bilinçli olmak

b) Değişime açık olmak

c) Sorunları paylaşmak

d) Karamsar olmak



8. Anne girmem bu oyuncakçı dükkanına,

Orda toplar,teyyareler,tanklar var.

Seviyorum söğüt dalı atımı

Tekme atmaz,ısırmaz.

( Cahit IRGAT )

Şiirde anlatılama istenen aşağıdakilerden hangisidir?

a) Çocukların şiddetten hoşlanmadıkları.

b) Oyuncak seçiminde çocukları özgür bırakmak gerektiği.

c) Oyuncağının çok olmasının çocuğu mutlu etmeye yetmediği

d) Çocuklara kendi yaptığı oyuncakların daha sevimli geldiği.



9.”Eleştirmenin herhangi bir yapıtı değerlendirmesi için,belli ölçütlerinin olması gerekir.Keyfe bağlı yargılardan kaçınmalı,nesnel değer yargılarının ardına düşmeli.”diyor Atilla İlhan.Bunun için de ölçütler üzerinde önemle duruyor.Ama bana sorarsanız,eleştirmeni eleştirmen yapan,kullandığı ölçütün doğruluğu değil,onu kullanışındaki ustalıktır.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tanık gösterme

b) Betimleme

c) Tartışma

d) Öyküleme



10. Tarih bilgisi,öğrencilere kuru,özensiz düzenlenen kitaplarla sunulmamalı.Tarihsel olaylar,ezbere dayalı bilgiler içinde değil;belgelere,yazınsal,tarihsel ve sanatsal yapıtlara dayandırılarak öğretilmeli.Tarihsel,yazınsal ve sanatsal yapıtlar sokaklarda,parklarda sergilenmeli,yalnız tarih kitaplarının sayfalarında değil,toplumun yaşamında da olmalı.

Aşağıdakilerden hangisi,bu görüşe temel oluşturmaz?

a) Tarih bilgisinin gerçeklerle bağdaştırılmadığı

b) Tarih kitaplarının yetersiz olduğu

c) Tarih biliminin diğer bilimlerden daha önemli olduğu

d)Tarih bilgisinin toplumda yaygınlaştırılmadığı



11.Ben öykülerimi yazarken genelde bilgisayarla değil de tükenmez kalem ve kağıtlarla çalışıyorum.Çünkü kağıdı önüme her aldığımda bana:”Gerçekleri değil,hayalleri getir.”dediğini hissediyorum ”Hayallerini getir ve onların kendi gerçeklerine dönmesine izin ver.”Picasso’nun sözü tam da buraya göre:”Hayal edebiliyorsam,çizebilirim.”

Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?

a) Öyküleme-karşılaştırma

b) Açıklama-tanık gösterme

c) Betimleme-benzetme

d) Tartışma-tanık gösterme



12.İlkokul çağındaki bir öğrencinin kırk dakikalık derste dikkatini öğretmende tutma süresi on beş dakikadır.Lise öğrencilerinde ise dikkatli ders dinleme otuz dakikaya kadar çıkmaktadır.Verimli ders işlemek isteyen öğretmenin bunları göz önünde bulundurması gerekir.

Bu paragrafın anlatımında düşünceyi geliştirme yollarından hangisinden yararlanılmıştır?

a) Tanımlama b)Tanık gösterme c) Karşılaştırma d) Benzetme



13. Ben var isem ana dilimle varım

Türkçem benim bereketli toprağım.

Akan sularımın sesi ondadır.

Güneşimin aydınlığı,sıcağı…

Onunla güler,onunla ağlarım

( Mehmet SALİĞOĞLU)

Şiirden Türkçeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

a) Zengin özelliklere sahip olduğu

b) Varlığımızın nedeni olduğu

c) Konuşma yeteneğini geliştirdiği

d) Duyguları dile getirdiği



14. Dünyada kötülükler olduğu sürece şiddet de olacaktır.Şiddet,şiddetle değil,sevgiyle ortadan kaldırılır.Güzelliklere,güzel duygularla yaklaşmak kolaydır.Önemli olan,insanlık için olumsuzluk olan durumların karşısına güzel duygularla çıkmaktır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi paragrafta vurgulanan düşünceyle örtüşür?

a) Kötü söyleme eşine,ağı katar aşına.

b) İyilik et denize at,balık bilmezse Halik bilir.

c) Aman diyene kılıç kalkmaz.

d) İyiliğe iyilik her kişinin ka^rı,kötülüğe iyilik er kişinin ka^rı.



15.(I) Artık dağlar,sırtlarından kürklerini attılar;fakat henüz sabahları serince olduğu için omuzlarına sislerden bir atkı alıyorlar.(II) Şimdi rüzgarlar da kuru ağaç filizlerine pek deli gibi koşmuyor.(III) Bitkilerin ve insanların şenlikleri mutlaka ilkbaharda yapılıyor.(IV) Her dalın üzerinde renkli ve güzel dokulu ipeklerden ufacık maskeler kıpırdıyor.(V) Akasyaların dallarında kağıt fenerciklere benzer sayısız çiçekler asılı.

Yukarıdaki tümcelerden hangisi paragrafın anlatım bütünlüğünü bozmaktadır?

a) II b) III c) IV d) V



16….Şiir beklemez,bekleyemez.Zamanın nabzı gibidir.İster bireyden çıksın yola,ister toplumdan,belirli bir dünyanın tarihsel koşullarının yürek atımını verir.

Bu paragrafın ilk tümcesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

a) Roman günceli anlatırken şiir sadece geleceği anlatır.

b) Romanın tersine şiir geçmişin derinliklerine dalar.

c) Şiirin asıl özelliği duygulara hitap etmesidir.

d) Şiir güncele öteki sanat türlerinden daha yakındır.



17.Öfkem kadar güzeldir şefkatim.Papatyayı,laleyi,gülü,yasemini,hasılı bin bir renkli çiçeği ben taşıdım dünyaya.Deniz aşırı ülkelere benim sırtımda gitti,polen polen yaşam.Uçan,sayemde uçtu.Yüreği terlerken ağustos sıcaklarında rençberin alnından ben aldım harareti,ben taşıdım umudu yüreğine tohumun.Ne hikayeler öğrendim zamandan;kimini duydum,kimine şahit oldum:her birinden bir name vurdum sırtıma.

Paragrafta aşağıdakilerden hangisi konuşturulmuştur?

a) Çiçek b) Bahar c) Kuş d) Rüzgar



18._Denizin renginin mavi olduğunu söyleyen genç dostunuza,niçin şiir yazmayı bırakmasını önerdiniz?

_ Deniz mavi olduğu için.

_ Peki,söz konusu kişi şair değil de ressam olsaydı,öneriniz aynı mı olurdu?

_ Bir ressama denizin ne renk olduğunu sormazdım ki,olsa olsa dalgaların sesini betimlemesini isterdim ondan.

Paragraf yorumlandığında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

a) Herkes sanatla uğraşsaydı,üretilen her şey sanat eseri olurdu.

b) Yaratıcılığın olduğu yerde sanattan söz edilir.

c) Sanat eserini değerli kılan konusu değil,işleyişteki ustalıktır.

d) Sanatçı imkansızı başarabilendir.



19. Nihayet akşam oldu.Artık yüzlerimizi görmüyor,yalnız seslerimizi duyuyorduk.Birden arkamızda garip bir fısıltıyı andıran bir hışırtı duyar gibi olduk.Başımızı o yöne çevirdik.İki büyük fıstık ağacı arkasından pırıl pırıl ay sanki yapraklara sürünerek yükseliyordu.Birden bütün manzara değişti.Sanki Japon bir ressamın siyah bir mürekkeple çizdiği belirsiz ve tamamlanmamış hoş bir alem içindeydik Artık…

Paragrafı aşağıdakilerden hangisi anlamlı olarak tamamlar?

a) Dünyanın güzelliğinden korkmaya başladık.

b) Her şeyi açıkça görme ıstırabından kurtulmuştuk.

c) Hayal kurmak imkanının sarhoşluğu vücudumuzu uyuşturmuyordu.

d) Aydan akan büyünün saadetinden rahatsız olmuştuk.



20. Düşünme sanatını öğretmek,uzun süren ve zor bir iştir.Uzun vadede amacımız,”ne düşüneceğini”değil,”nasıl düşüneceğini”,”ne bilmesi”gerektiğini”değil,”bilgiye nasıl ulaşması gerektiğini” kazanmış insanlar yetiştirmektir.Bireysel mutluluğun ve üretkenliğin yanında ülkemizin her alanda gelişmesi ve kalkınması da düşünen,yaratan,uygulayan,ihtiyacı olduğunda bilgiye ulaşma süreçlerini kullanabilen insan tipi ile mümkündür.

Paragrafa göre”düşünme”konusunda önemli olan aşağıdakilerden hangisidir?

a) Bireysel mutluluğun gerçekleşmesi,insanın ne düşündüğüne bağlıdır.

b) Düşünmeyi öğretmek,yaratan,uygulayan insan tipi yetiştirmekten daha zordur.

c) Düşündüğünü uygulayan insanlar,gelişim içinde olanlardır.

d) İnsanın ne düşündüğü değil,nasıl düşündüğü önemlidir.

PARAGRAF SORULARI
1. Yabancı dillerin etkisinin artması, Türkçenin söz varlığını, söz dizimi özelliklerini olumsuz yönde etkiliyor. Divan Oteli demek dururken Hotel Divan, Marmara Oteli demek dururken The Marmara demek, Türkçenin sözdizimi özelliklerini zorlamaktır. Son zamanlarda bir de çeviri yoluyla anlatım türü ortaya çıktı. Sözler Türkçe, ama anlatım kalıbı yabancı kaynaklı… Doğru olmayan bu kullanışlar da yaygınlaşıyor: Çay içmek, kahve içmek yerine çay almak, kahve almak; özür dilerim yerine üzgünüm gibi kullanışlar bunlara sadece birkaç örnek. Türkçenin yapısına ve mantığına aykırı bu yanlışlardan kurtulmamız gerekiyor.

Böyle düşünen bir yazar aşağıdakilerden hangisini söylemiş olamaz?
A) Türkçenin yabancı dillerin etkisinden kurtulmalıdır.
B) Yanlış kullanımlar dilimize zarar verir.
C) Bazı anlatım kalıpları olduğu gibi çevrilmemelidir.
D) Dilimizin kurallarına aykırı kullanımlardan kurtulmamız gerekir.
E) Yabancı kaynaklı kullanımlar bir dilin zenginliğinin göstergesidir.
2. Halit Ziya, eserlerinde insani değerleri esas aldığı için onun eserlerindeki kahramanlar insanı her yönüyle adeta kuşatır. Toplumun her kesiminden seçilen kahramanlar, yüzeysel bir şekilde tanıtılmaz. Yazar, kahramanlarının mizacı ve psikolojileri üzerinde yoğunlaşarak onların iyiye ya da kötüye doğru yönelişini tarafsız bir şekilde verir. Bunu yaparken de toplum gerçeklerini göz ardı etmez ve toplum gerçeklerini olduğu gibi yansıtmaya çalışır.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yazar, kahramanlarını gerçekçi bir şekilde tanıtmıştır.
B) Yazar, kahramanlarını tanıtırken onların ruhsal yönleri üzerinde de durmuştur.
C) Halit Ziya’nın eserlerinde toplumun her kesiminden insana rastlamak mümkündür.
D) Yazar, kahramanlarını tanıtırken yan tutmaz.
E) Halit Ziya’nın kahramanları ya tam iyidir ya da tam kötüdür.
3. Alman dilinin gelenekçi söyleyiş kurallarının dışına çıkan Nietzsche, yazılarını bir şiir uyumu içinde yazar, aklından geçeni yazıya dökerken dil bilgisi kurallarını bir yana iter; aforizmalar şeklinde yazdığı eserlerinin büyük kısmı imalarla, düşüncelerine dair ipuçları ile doludur. Olumlu başladığı bir cümleyi ya da paragrafı olumsuz bitirir ya da olumsuz başlar, olumlu bitirir. Alaycı, iğneleyici bir anlatımı vardır.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yazar dil bilgisi kurallarına uymamıştır.
B) Yazılarında şiir uyumu görülmektedir.
C) Gelenekçi söyleyiş kurallarının dışına çıkmıştır.
D) Yazılarının gidişatında istikrarlı davranmıştır.
E) Anlatımında kendi düşüncelerini de vurgulamıştır.
4. Türk kültür hayatındaki son on-on iki yıllık gelişme cumhuriyetin kuruluşundan sonra yapılan reformlardan hız almıştır. Tanzimat döneminin reformlarıyla başlayan dönem Türkiye’de Doğu - İslam müesseseleriyle Avrupa’dan müesseselerin yan yana yaşadıkları bir geçiş dönemidir. Cumhuriyetin kuruluşuyla girişilen reformlar ise, Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası olan ikililiğe son vermiş, Türkleri kesin olarak batı kültürü ve medeniyeti çevresine sokmuştur.
Yukarıdaki paragraftan “Türk kültür hayatı”yla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A)Cumhuriyet döneminde yapılan reformlar bazı
alanlarda ikililiğe yol açmıştır.
B)Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Doğu-Batı kültür
öğeleri bir arada devam etmiştir.
C)Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat’tan sonra ikililik yaşanmıştır.
D)Türkiye’de yaşanan ikililik Türklerin batı kültürü ve
medeniyeti çevresine girmesini zorlaştırmıştır.
E) Kültür hayatımızdaki gelişmeler cumhuriyetten
sonraki reformların sayesinde olmuştur.
5. Çağdaşları arasında en büyük şairdi Atilla İlhan. Kendi alanında bir virtüözdü. Ama artık yok! Şiirlerindeki serbestlik, rahatlık ve ne olursa olsun doğruluk… Çoğu şairde göremeyeceğimiz bir üslup… Lise sıralarına yazılan iki satırı, şiir diye okuyan toplumumuzda bu ne büyük acıdır(!) Allah’ın rahmeti üzerine olsun…
Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A.Şair Türk edebiyatının en büyük şairiydi.
B.Doğruluktan yana olan bir şairdi.
C.Üslubu birçok şairden farklıdır.
D.Toplumumuzda şairin değeri bilinmemiştir.
E.Kendi alanında önde gelen bir şairdir.
6. Türkçenin şu andaki en önemli sorunu, dildeki yabancı öğelerin artmasıdır. Her dilde yabancı kökenli söz vardır. Hiçbir dil saf değildir. Türkçe de pek çok dile söz vermiş, pek çok dilden söz almıştır. Türkçenin verdiği sözler de vardır. Bunlardan en ilgi çekici olanı son zamanlarda dilimize giren kiosk’tur. Bu söz Türkçeden İngilizceye geçen köşk sözüdür. İngilizcede kiosk biçimine dönüşmüş ve bizim sözümüz bu defa farklı bir anlamda karşımıza çıkmıştır. Dildeki yabancı sözlerin bir ölçüsü olma-lıdır. Bu ölçü dilin kimliğini bozacak derecede olmamalı- dır.Dil gerek duyduğu sözleri,karşılık bulunmaması durumunda yabancı dillerden aynen veya ses değişikliğine uğratarak alır.
Yukarıdaki paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A.Türkçeden yabancı dillere sözcükler verilmiştir.
B.Dilimize giren sözcükler dilimizin yapısını bozacak derecede olmamalıdır.
C.Yabancı dillere geçen sözcükler değişime uğrayarak tekrar karşımıza çıkmıştır.
D.Dilimize yabancı sözcükler girmemelidir.
E.Yabancı sözcük kullanmayan hiçbir dil yoktur.
7. Klasik sözcüğü, üzerinden çok zaman geçtiği halde değerini yitirmeyen, türünde örnek olarak gösterilen eserler için kullanılır. Klasikler, edebiyatı edebiyat yapan gerçek değerlerdir. Böyle önemli eserlerin sahnelenmeleri çok dikkatli bir çalışma gerektirir. Eserin özüne, ruhuna, geçtiği çağa, metinde yaratılan atmosfere ve dil yapısına sadık kalmak esastır. Klâsikler çinko, kalay, bakır değildir, onlar altındır,24 ayar altın. Altına altın muamelesi yapmak ve meseleye bir sarraf hassasiyetiyle yaklaşmak gerekir.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir.
A.Klasik eserler kalıcı eserlerdir.
B.Klasikler edebiyatın temel taşlarıdır.
C.Klasik eserler sahneleneceği zaman eserin genel
yapısının bozulmamasına dikkat edilmelidir.
D.Günümüzdeki klasikler gelecekte de varlığını
sürdüreceklerdir.
E.Klasikler değerlendirmeye alınırken çok hassas
davranılmalıdır.
8. Dil değişimine inananlar, ona yürekten katılanlar; evimizde oturup düzgün uyaklı, Nedim ağzından gazeller yazarak kendimizi ve iki üç bağımlıyı eğlendirmek hevesinde değiliz. Bizim bütün düşüncemiz, derisi katılaşmış eline sapanını tutan,çatlak topuklu,çorapsız ayağıyla Türk topraklarının göbeğine basan yurttaşlarımızın söylediğini anlamak, istediğini yapmak, yapmasını istediğimizi ona kolayca anlatmaktır.
Böyle söyleyen bir yazar için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Nedim ağzından gazeller yazmak istemektedir.
B) Halkın kendisini kolayca anlamasını istemektedir.
C)Dilin değişiminin halkı zor durumda bıraktığını düşünmektedir.
D.Halkın üst tabakasına seslenmeyi yeğlemektedir.
E.Dilin değişmemesi taraftarıdır.
9. Kadınların gerçek yüzünü saklayıp makyaj yapmalarını modern toplumun, çağdaş insanın kadın üzerindeki baskısı olarak görüyorum. Bu baskı altında kadınlar hep kendini saklamak, kendini insanlara beğendirmek zorunda kalmıştır. Kadınların bu baskıdan kurtulması, ancak toplumun kadına bakış açısının değişmesiyle mümkün olacaktır.
Yukarıdaki paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?
A) Toplumsal bir sorun olan makyaj, kadınları toplumda
küçük düşürmektedir.
B) Kadınlar, makyaj yaptıklarında kendilerini daha
güzel hisseder.
C) Makyaj yapımıyla toplumsal anlayış arasında bir bağ
vardır.
D) Eski çağlardan bu yana toplum, kadınlar her zaman
ön planda olmuştur.
E) Kadın gerçekten güzelse onun makyaj yapmasına
gerek yoktur.
10. Batılılaşmak Osmanlı’dan miras kalan ve Türkiye’nin de bir türlü dindiremediği iki yüzyıllık bir sancı. İçinde bulunduğumuz günler, bu sancıyı azaltmak için en somut adımların atıldığı bir tarihsel dilime rastlıyor. Avrupa Birliği’ne katılmak amacıyla peş peşe uyum yasaları çıkarıldı, yıllardır yaşadığımız antidemokratik uygulamaları kınayanlar Avrupa Birliği taraftarlarının katılımıyla artıyor, Türkiye’de Avrupa Birliği’nin getireceği ekonomik artılar ve eksiler tartışılıyor. 3 Ekim’den sonra müzakerelerin başlamasıyla ve tam üyelik vizesinin alınmasıyla her şey su yüzüne çıkacaktır.
Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Batılılaşma yalnızca Türkiye’nin sorunu değildir.
B) Günümüzde Avrupa Birliği için bazı adımlar atılmaktadır.
C) Avrupa Birliği’nde Türkiye’nin tam üyeliğinin artıları ve eksileri tartışılmaktadır.
D) Batılılaşma süreci iki yüz yıl öncesine dayanmaktadır.
E) Avrupa Birliği taraftarları Türkiye’deki antidemokratik uygulamaları kınamaktadır.
11. Zavallı Osmanlıca! Ne kadar kolay yıkılıp gitti. Selanik’te başlayan, kökenini halkın dil bilincinde ve konuşma dilinde bulan sade lisan akımı, beslenip gelişerek, yirmi yılda Osmanlıcayı tahtından indirdi. Yüzyıllar içerisinde oluşmuş bir yazı dilinin bu kadar kolaylıkla ortadan kalkması üzerinde yeterince durulduğunu, bu olgunun yeterince incelendiğini sanmıyorum.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Osmanlıca kısa bir süre içerisinde ortadan kalkmıştır.
B) Sade dil akımı konuşma diline yakındır.
C) Osmanlıca çok geniş bir coğrafyada kullanılmıştır.
D) Osmanlıcanın oluşumu kısa bir zaman almıştır.
E) Osmanlıcanın yıkılması üzerinde fazla durulmamıştır.
12. Az gelişmiş milletlerin geri kalma sebepleri incelendiğinde, insanlarının milli ve çağdaş ihtiyaçlara göre eğitilmemiş olduğu görülür. Gelişmiş milletlerin gücü ekonomi, endüstri ve ticaretteki başarılarından çok eğitilmiş, vasıflı iş gücünden ileri gelir. Çünkü maddi güçler bir gün kaybedilebilir. Onun için bir ulusun yaptığı en iyi yatırım eğitime yaptığı yatırımdır.
Böyle düşünen bir yazara göre bir milletin gelişmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Gelişmiş milletlerle iyi ilişkiler kurulmasına
B) Ticarette yeni atılımlar yapılmasına
C) Ekonomik alanda reformlara
D) Eğitim seviyesinin yükseltilmesine
E) Sanayileşme hızının arttırılmasına
13. Türk cumhuriyetlerinde, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra yeni bir süreç başlamıştır. Beş Türk cumhuriyeti bağımsız olmuş, diğerleri de daha serbest hareket edebilme imkânlarına kavuşmuştur. Nitekim bunun etkisi de kısa zamanda görülmeye başlanmıştır. 1991’de Azerbaycan, 1993’te Türkmenistan ve Özbekistan, 1994’te de Karakalpakistan Lâtin alfabesine geçme kararı almıştır. Bu ülkelerde yeni alfabeye geçiş kademeli olarak uygulamaya konmuştur. Diğer yandan Kırım Türkleri ile Gagavuzlar da Lâtin alfabesine geçerek bazı süreli yayınlarını yeni alfabeyle basmaya başlamışlardır.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Bazı Türk cumhuriyetleri serbest hareket etme imkânına kavuşmuştur.
B) Latin alfabesine geçiş bu devletlerin daha kolay edebi ürünler ortaya koymasını sağlamıştır.
C) Bazı ülkelerde yeni alfabeye geçiş aşamalı olarak uygulamaya konmuştur.
D) Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bazı Türk cumhuriyetleri bağımsız olmuştur.
E) Sovyetler Birliğinin dağılması Türklerin yeni alfabeye geçişi için bir fırsat olmuştur.
14. Gelenekler, bireysel yaratıcılık, grup farklılaşması ya da değişen koşullara uyarlanma zorunluluğundan ileri gelen değişme dinamiği ile çatışır. Bu durum nesil farklılaşmasına neden olur. Ama aynı zamanda da değişimle uzlaşır. Çünkü gelenekler değişmeyi, gecikmeli de olsa, giderek özümler. Bugünün değişimleri, yarının gelenekleri olur.
Yukarıdaki paragrafta “gelenek” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Geleneklerin değişimle çatışması nesiller arası kopukluğa neden olabilir.
B) Gelenekler de zamanla değişebilir.
C) Değişimin başlıca nedenleri yaratıcılık ve farklılaşmadır.
D) Gelenekle değişim bazı noktalarda zıt düşebilir.
E) Gelenekler değişen koşullara çabuk uyum sağlar.
15. Bilimde, teknolojide yaşanan gelişmeler dile de yansır. Yeni kavramlara, yeni ürünlere dilimizin kaynaklarından yararlanarak karşılık bulmamız gerekir. Türkçe söz köklerinden işlek eklerle yapılan yeni türetmelerle dilin söz varlığı zenginleştirildiği gibi, aynı yolla dile kazandırılacak terimlerle Türkçenin bilim dili olarak gelişmesine katkıda bulunmuş olacağız. Aksi halde dilimiz yabancı dillerin baskısı altında kalarak benliğini yitirir. Benliğini yitirmiş bir dilin milleti de yok olmaya mahkumdur. Bu konuda aydınlara ve özellikle dil araştırmacılarına büyük görevler düşmektedir.
Böyle düşünen bir yazar aşağıdakilerden hangisini söylemiş olamaz?
A)Teknoloji ve dil ilişkisi göz ardı edilemez.
B) Yapılan yeni türetmeler dilimizi zenginleştir
C) Teknolojinin yeni ürünlerine Türkçe karşılıkların bulunması Türkçenin bilim dili olmasını sağlar.
D) Bilim dili olan Türkçenin yeni kelimeler türetmesine gerek yoktur.
E) Teknolojiye paralel olarak yeni kelimeler türetmek dilimizi yabancı dillerin baskısından kurtaracaktır.
Cevap anahtarı
1.E 2.E 3.D 4.C 5.A 6.D 7.D 8.B 9.C 10.C 11.D 12.D 13.B 14.E 15.D